چگونه با ترس از مدرسه در کودکان رفتار کنیم؟

.

علت گریه کودکان در مدرسه

ترس از مدرسه در کودکان یا اضطراب در محیط مدرسه اصطلاحی است که به آن اختلال استرس یا اختلال اضطرابی در کودکان گفته می‌شود. این اضطراب معمولا یک ترس غیر منطقی در کودکان است که آن‌ها را از رفتن به مدرسه می‌ترساند. این کودکان از مدرسه می‌ترسند و در مورد رفتن به مدرسه نگرانی‌های زیادی دارند. آن‌ها احساس می‌کنند با رفتن به مدرسه از والدین خود دور می‌شوند. همین موضوع نیز موجب گریه اکثر کودکان در روز اول مدرسه می‌شود.

ترس از مدرسه در کلاس اول دبستان بیشتر در میان کودکان وجود دارد. کودکان نمی‌توانند تشخیص دهند که محیط مدرسه نیز برای آن‌ها محیط امنی است. آن‌ها نمی‌توانند با احساسات خود کنار بیایند و به دلیل دوری از والدین شروع به گریه کردن می‌کنند. این استرس و اضطراب معمولا در یک بازه زمانی ۱۸ الی ۲۴ ماهه رخ می‌دهد. کودکان در این بازه زمانی ممکن است گریه کنند یا خلق و خوی دیگری از خود نشان دهند. بنابراین والدین باید در این دوران آن‌ها را به خوبی درک کنند و محبت بیشتری به کودکان داشته باشند.

معمولا کودکانی که تک فرزند هستند با این مشکل بیشتر از سایر کودکان مواجه می‌شوند. البته این بدین معنی نیست که سایر کودکان از این مشکل برخوردار نیستند. تمامی کودکان در روزهای اول مدرسه این مشکل را خواهند داشت. اگر کودکان در طولانی مدت این ناراحتی و استرس را داشته باشند والدین باید به فکر حل کردن مشکل با کمک افراد متخصص باشند.

.

نشانه‌های ترس از مدرسه در کودکان

کودکانی که کلاس اول دبستان یا دوران پیش دبستانی ترس از مدرسه دارند معمولا در محیط مدرسه احساس ناامنی می‌کنند. آن‌ها می‌خواهند در هر شرایطی نزدیک والدین خود باشند و زمانی‌که از آن‌ها دور می‌شوند استرس پیدا می‌کنند. شاید بسیاری از والدین این سوال را بپرسند که از کجا باید ترس از مدرسه در کودکان را تشخیص داد؟ ما در قسمت زیر برخی از نشانه‌های معمول ترس از مدرسه در کودکان پیش دبستانی و اول دبستان را معرفی می‌کنیم:

◉ علائم بدنی مانند بیماری‌های مربوط به معده، شکم درد، حالت تهوع، اسهال، استفراغ و خستگی بیش از حد قبل از رفتن به مدرسه

◉ داشتن علائم استرس، اضطراب و دلهره

◉ ترس بیش از حد از تنهایی

◉ ترس‌های غیر منطقی

◉ خواب نامنظم

◉ دیدن کابوس در خواب

◉ کودکان معمولا در روزهای مدرسه این علائم را از خود نشان می‌دهند. شما می‌توانید در روزهای دیگر بررسی کنید که آیا این علائم را دارند یا خیر!؟

◉ کودکانی که ترس از مدرسه دارند از رفتن به مدرسه خودداری می‌کنند و مقاومت برای نرفتن به مدرسه از خود نشان می‌دهند.

◉ ترس از مدرسه در کودکان بسیار طبیعی است و از طرفی نیز به یادگیری کودکان آسیب می‌زند. اما این موضوع غیر طبیعی نیست و هر کودکی آن را تجربه می‌کند. احتمالا تمامی والدین هنگام ورود به مدرسه این مشکل را داشته‌اند و از مدرسه رفتن می‌ترسیدند. والدین عزیز به هیچ عنوان نگران نباشند زیرا راه‌هایی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها ترس از مدرسه در کودکان را می‌توان از بین برد.

.

چه عواملی موجب ترس از مدرسه در کودکان می‌شود؟

مطالعات زیادی در مورد این موضوع صورت گرفته است. یک مطالعه علمی نشان می‌دهد که پنج عامل اصلی موجب ترس کودکان می‌شود. این عوامل عبارتند از:

• متغیرهای جامعه
• اضطراب
• افسردگی
• شرایط محیط مدرسه
• شرایط محیط خانه

زمانی‌که کودکان شما از رفتن به مدرسه می‌ترسند والدین باید شرایط زیر را در نظر بگیرند:

• تغییر در مکان مدرسه یکی از مهم‌ترین دلایل برای ترس و اضطراب کودکان است
• تغییرات در محل زندگی، طلاق، مرگ نیز می‌تواند روی ترس کودکان تاثیر داشته باشد
• خجالتی بودن
• آزار و اذیت در مدرسه می‌تواند کودکان را از رفتن به مدرسه فراری دهد
• ترس از عملکرد ضعیف و گرفتن نمرات کم
• ترس از روابط منفی با دوستان و معلمان
• ترس از نمره کم گرفتن
• ترس از تنبیه در مدرسه

همان طور که مطالعه می‌کنید دلایل بسیار زیادی برای ترس از مدرسه در کودکان وجود دارد. گاهی اوقات دانش‌آموزان در سنین بالا نیز از این مشکلات رنج می‌برند و علاقه ندارند به مدرسه بروند. والدین در این شرایط باید کودکان را درک کنند و کارهایی انجام دهند تا اضطراب و استرس آن‌ها کمتر شود.

.

چگونه با ترس کودکان از مدرسه برخورد کنیم؟

درمان ترس از مدرسه در بیشتر اوقات می‌تواند توسط والدین صورت گیرد. این موضوع برای همه کودکان رخ می‌دهد و شما نباید نگرانی بیش از حد در این مورد داشته باشید. ترس از مدرسه در کودکان را می‌توان با روش‌های زیر کمتر کرد و به آن‌ها در این مسیر کمک نمود:

۱) با کودکان صبور باشید

با بچه‌ای که به مدرسه نمی‌رود چه باید کرد؟ شاید بسیاری از والدین با این سوال مواجه می‌شوند. یکی از مهم‌ترین کارهایی که به عنوان والدین باید انجام دهید صبور بودن است. شاید به نظر شما ترس از مدرسه مشکل مهمی نباشد ولی کودکان این موضوع را مانند شما نگاه نمی‌کنند. برای اینکه کودکان این مشکل خود را به راحتی حل کنند باید با آن‌ها صبور و همدل باشید.

۲) با کودکان خود صحبت کنید

والدین نقش مهمی در این شرایط دارند. شما باید با کودکان خود صحبت کنید. آن‌ها را برای رفتن به مدرسه از لحاظ ذهنی آماده کنید. شما باید به کودکان توضیح دهید که مدرسه یک محیط جدید برای یادگیری و آموزش است. والدین می‌توانند به آن‌ها توضیح دهند که در دوران کودکی آن‌ها نیز همین مشکلات را داشته‌اند. صحبت با کودکان به نوعی آن‌ها را آرام می‌کند. آن‌ها متوجه می‌شوند که تنها نیستند و والدین در هر شرایطی به آن‌ها کمک می‌کنند.

استرس چه تاثیری در یادگیری دانش‌آموزان ابتدایی دارد؟

استرس و اضطراب یک موضوع بسیار عادی ما بین تمامی افراد جامعه است. این بدین معنی است که همه افراد تحت شرایط خاص دچار استرس و اضطراب می‌شوند. اما تاثیر استرس بر کودکان و دانش‌آموزان در مدرسه و هنگام یادگیری متفاوت‌تر است. همان طور که می‌دانید کودکان به راحتی با محیط مدرسه ارتباط برقرار نمی‌کنند و همیشه از مدرسه و محیط یادگیری فراری هستند …

۳) مشکلات آن‌ها را متوجه شوید

بدون شک هر کودکی دلایلی برای ترس از مدرسه دارد. شما باید با کودکان صحبت کنید و از آن‌ها بخواهید مشکلات خود را بازگو کنند. به عنوان مثال از آن‌ها بپرسید به چه دلیلی مدرسه رفتن را دوست ندارد؟ چرا آن‌ها از رفتن به مدرسه می‌ترسند؟ شما با این کار مشکل کودکان را به خوبی متوجه می‌شوید و با شناخت عامل ترس می‌توانید به آن‌ها بهتر کمک کنید.

.

۴) همراه با کودکان درس بخوانید

یکی از مهم‌ترین کارهایی که والدین برای ترس از مدرسه در کودکان باید انجام دهند، درس خواندن همراه با آن‌هاست. شما می‌توانید برای اینکه کودکان علاقه بیشتری به درس خواندن پیدا کنند با آن‌ها درس بخوانید. هنگام درس خواندن از آن‌ها سوالاتی بپرسید و اگر به این سوال‌ها پاسخ درستی دادند آن‌ها را تشویق کنید. اگر کودکان پاسخ نادرستی دارند به هیچ عنوان عصبانی نشوید. دوباره موضوع درس را به آن‌ها توضیح دهید تا آن‌ها یاد بگیرند.

.

۵) نقاط ضعف و قوت کودکان را پیدا کنید

ترس از مدرسه در کودکان دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد. یکی از این دلایل ترس کودکان از نمرات ضعیف و اعتماد به نفس پایین است. والدین می‌توانند نقاط ضعف و قوت کودکان را پیدا کنند. شما می‌توانید نقاط ضعف کودکان را پیدا کنید و بر روی بهبود آن‌ها زمان بگذارید. اگر درسی را یاد نمی‌گیرند یا متوجه نمی‌شوند درس را به آن‌ها توضیح بدهید. این روش می‌تواند نه تنها نقاط ضعف کودکان را کمرنگ کند بلکه آن‌ها دیگر ترسی از درس‌های سخت نخواهند داشت. یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید والدین انجام دهند، تمرکز بر روی نقاط قوت کودکان است. شما باید نقاط قوت کودکان خود را پیدا کنید و آن‌ها را تشویق کنید. این موضوع موجب می‌شود که اعتماد به نفس کودکان بیشتر شود و ترس از مدرسه رفتن نداشته باشند.

۶) در فعالیت‌های مربوط به مدرسه شرکت کنید

والدین می‌توانند برای اینکه کودکان را برای رفتن به مدرسه تشویق کنند در فعالیت‌های مربوط به مدرسه شرکت کنند. این موضوع موجب می‌شود کودکان با والدین خود در محیط مدرسه و فعالیت‌های آن حضور داشته باشند. کودکان در این شرایط ترس کمتری احساس می‌کنند و در مورد رفتن به مدرسه دیگر نگران نخواهند بود.

.

۷) شنونده خوبی باشید

زمانی‌که احساس می‌کنید فرزندان استرس دارند یا از رفتن به مدرسه می‌ترسند باید یک مکالمه خوب را با آن‌ها شروع کنید. از آن‌ها بپرسید دقیقا از چه موضوعی هراس دارند، شما باید شنونده خوبی برای آن‌ها باشید. اگر کودکان بتوانند مشکلات خود را به راحتی به زبان بیاورند به راحتی با آن‌ها روبه‌رو می‌شوند. درباره تمامی مسائلی که در مدرسه برای آن‌ها رخ می‌دهد صحبت کنید و شنونده خوبی برای آن‌ها باشید.

.

۸) ترس کودکان را جدی بگیرید

یکی از مهم‌ترین نکاتی که والدین باید به آن توجه داشته باشند، جدی گرفتن ترس کودکان است. به هیچ عنوان در مورد ترس از مدرسه در کودکان آن‌ها را مسخره نکنید یا نگویید خود به خود این مشکل حل می‌شود. شما باید طوری رفتار کنید که کودکان بدانند آن‌ها را درک می‌کنید. والدین هر چقدر در مورد پذیرش مشکلات کودکان آماده‌تر باشند، مشکلات کودکان بهتر حل می‌شود.

۹) ترس کودکان را نادیده نگیرید

نادیده گرفتن ترس از مدرسه در کودکان می‌تواند به آن‌ها آسیب بزند. والدین نباید فکر کنند که این مشکل خود به خود حل می‌شود. آن‌ها باید با کودکان صحبت کنند و در مورد ترس آن‌ها از راه‌‌حل‌هایی استفاده کنند. نادیده گرفتن ترس کودکان تنها نگرانی و ترس آن‌ها را بیشتر می‌کند.